BAB I PART 4

1.3 PEMBENTUKAN MALAYSIA

Malaysia yang wujud pada hari ini mempunyai sejarah pembentukan yang panjang lebar. Pada peringkat awal, ia dikenali sebagai Tanah Melayu atau Malaya. Setelah mencapai kemerdekaan, Parti Perikatan yang memerintah Tanah Melayu mendapati keadaan politik yang tidak tenteram di negara-negara jiran boleh memberi kesan kepada kemerdekaan Tanah Melayu.

1.3.1 IDEA DAN FAKTOR GAGASAN MALAYSIA

•  Perdana Menteri Tanah Melayu yang pertama pada waktu itu, Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj telah menyuarakan idea pembentukan Gagasan Malaysia yang melibatkan Tanah Melayu, Singapura, Borneo Utara (Sabah), Sarawak dan Brunei.

Faktor-faktor Pembentukan Gagasan Malaysia

1. Perkembangan politik di Singapura.

a. Ancaman komunis merupakan masalah serius kepada negara. Masalah yang sama turut berlaku di Singapura. Pengaruh komunis meluas di Singapura

pada tahun-tahun 1950-an. Fahaman komunis telah merebak ke sekolah-sekolah

Cina dan kesatuan-kesatuan sekerja. Fahaman komunis telah menyerap masuk ke

dalam Parti Tindakan Rakyat (PAP) yang memerintah pada masa itu. Keadaan ini

memberi tekanan politik yang kuat ke atas Lee Kuan Yew. Tunku bimbang

sekiranya pengaruh komunis di Singapura tidak dibendung kemungkinan besar

fahaman komunis akan merebak ke Tanah Melayu. Kejayaan golongan komunis

menguasai sebahagian ahli PAP telah membawa kepada penubuhan Parti Sosialis

yang dipimpin oleh Lim Chin Siong. PAP akhirnya mengalami perpecahan

sehingga mengalami kekalahan kepada Parti Sosialis dalam pilihan raya 1961 di

kawasan Hong Lim dan Anson. Keadaan ini menguatkan alasan Singapura untuk

menyertai Gagasan Malaysia.

b. Lee Kuan Yew cuba menghapuskan golongan kiri dalam PAP dengan

menyingkirkan golongan tersebut dari PAP, namun pengaruh golongan kiri

semakin berkembang. Keadaan ini membimbangkan Tunku Abdul Rahman

Rujukan Online – http://sejarahstpm.blogspot.com Page 15

kemungkinan fahaman komunis akan merebak ke Tanah Melayu.

Ketidakmampuan Lee Kuan Yew membendung pengaruh komunis bukan sahaja

membimbangkan Tunku tetapi juga membimbangkan Britain dan Amerika Syarikat.

Oleh itu, kedua-dua negara itu menyokong gagasan Malaysia yang dikemukakan

oleh Tunku.

2. Perkembangan politik di Sarawak.

a. Pengaruh komunis turut berkembang di Sarawak sejak zaman pendudukan

Jepun lagi. Pihak komunis telah menubuhkan Liga Belia Demokratik Cina

Seberang Laut pada tahun 1947. Namun, pertubuhan itu diharamkan setahun

kemudian apabila darurat diisytiharkan. Bagi menggantikannya sebuah pertubuhan

sulit ditubuhkan iaitu Persatuan Belia Maju Sarawak (SAYA). Pertubuhan ini telah

menghasut orang-orang Cina terutamanya dalam kalangan pelajar dan petani.

Kesatuan sekerja dan sekolah-sekolah Cina di luar bandar telah digunakan untuk

menentang Inggeris. Antara propaganda yang dimainkan oleh pihak komunis ialah

sistem pendidikan Inggeris dikatakan mengancam pendidikan Cina.

b. Pengaruh komunis semakin kuat apabila mereka berjaya menembusi Parti

Bersatu Rakyat Sarawak (SUPP). Kerajan British telah melancarkan “operasi

pisang” bagi membanteras komunis dalam SUPP tetapi gagal. Semua ini telah

mendorong kepada pergabungan dalam Malaysia. Selain itu, pihak British

bimbang dengan ancaman komunis dari Indnesia. Parti Komunis Indonesia (PKI)

telah merebak ke wilayah-wilayah Borneo dan ini telah mengancam kepentingan

dan kedudukan British di Sarawak. Kebimbangan semakin memuncak apabila

pengaruh PKI mula merebak ke Brunei.

3. Mempercepatkan proses kemerdekaan

a. Penubuhan Malaysia telah mendorong mempercepatkan proses

kemerdekaan Sabah, Sarawak dan Singapura. Ini disebabkan negeri-negeri

tersebut berada dalam satu sistem pentadbiran yang sama, iaitu British. Malahan

negeri-negeri ini mempunyai hubungan politik dan ekonomi dengan Tanah Melayu

semasa pentadbiran British. Oleh itu, Tanah Melayu, Singapura dan negeri-negeri

Borneo akan mendapat faedah keseluruhnnya semasa pemerintahan British. Jika

Sabah, Sarawak, Brunei dan Singapura memperoleh kemerdekaan secara

berasingan sebelum tahun 1963, Tunku berpendapat negeri-negeri tersebut belum

bersedia dari segi politik dan sebagainya.

b. Pada masa itu Sabah dan Sarawak mempunyai Majlis Eksekutif dan

legislatif yang semuanya dilantik oleh gabenor. Brunei pula diperintah oleh

seorang sultan. Walau bagaimanapun, tiada perbezaan ketara antara pentadbiran

negeri itu dengan negeri yang wujud di tanah jajahan British yang berjiran

dengannya. Di Sarawak pilihan raya kerajaan tempatan telah diadakan pada tahun

1959 dan 1963, manakala di Borneo Utara pilihanraya pertama Lembaga

Rujukan Online – http://sejarahstpm.blogspot.com Page 16

Bandaran dan Majlis Daerah diadakan pada Disember 1962. Di Brunei pula

pilihanraya Majlis Penasihat Negeri diadakan pada Ogos 1962.

c. Kerajaan British telah mencadangkan pemerintahan sendiri bagi wilayahwilayah

Borneo atau bercantum dengan Tanah Melayu. Tunku berpendapat

melalui percantuman dengan Tanah Melayu rancangan komunis akan dapat

digagalkan dan kemerdekaan negeri-negeri Borneo dapat dipercepatkan. Kerajaan

British telah berjanji untuk memberi kemerdekaan dalam tempoh yang terdekat

sekiranya Sabah, Sarawak, Brunei dan Singapura bersedia menyertai

Persekutuan Malaysia.

4. Keseimbangan Kaum.

a. Kemasukan negeri-negeri Borneo dalam Malaysia juga untuk mewujudkan

keseimbangan komposisi kaum. Tunku sedar bahawa kemasukan Singapura akan

menimbulkan keadaan tidak seimbang dari segi pecahan kaum di Malaysia. Ini

disebabkan lebih 75% penduduk Singapura adalah kaum Cina, sedangkan di

Tanah Melayu, orang Melayu hanya 49% dan selebihnya orang Cina dan India.

Keadaan ini akan menggugat kedudukan orang Melayu dalam jangka panjang.

Orang Melayu berkemungkinan akan hilang kedudukan istimewa dan hak mereka

akan dicabar oleh kaum Cina. Tunku berpendapat adalah perlu Sabah, Sarawak

dan Brunei dimasukkan ke dalam penubuhan Malaysia.

5. Kerjasama Ekonomi antara wilayah

a. Sebelum penubuhan Malaysia kemajuan ekonomi antara Tanah Melayu,

Sabah, Sarawak, Brunei dan Singapura adalah tidak seimbang. Tanah Melayu,

Singapura dan Brunei lebih berkembang pesat akibat ramai pelabur Eropah telah

melabur di negeri-negeri berkenaan sedangkan ekonomi di Sabah dan Sarawak

masih mundur. Contohnya hasil ekspot bijih timah dan getah telah menyumbang

sumber pendapatan terbesar Tanah Melayu. Singapura telah berkembang pesat

dalam kegiatan perdagangan. Brunei pula kaya dengan hasil minyak. Oleh itu,

penubuhan Persekutuan Malaysia dijangka akan mewujudkan kerjasama dan

kesimbangan ekonomi yang menguntungkan kepada negeri-negeri berkenaan.

1.3.2 PROSES-PROSES PEMBENTUKAN

1.3.3 REAKSI WILAYAH TERLIBAT DAN NEGARA JIRAN

 Sarawak

•      Pada peringkat awal, banyak pihak menentang kerana mereka melihat tiada faedah ekonomi serta-merta yang data diperoleh daripada percantuman ini.

•      Parti yang menentang percantuman ini ialah Parti Negara Sarawak (PANAS) yang diketuai oleh Termenggung Jugah, Parti Rakyat Bersatu Sarawak/Sarawak United People’s Party (SUPP) diketuai  Ong Kee Hui  dan Parti Kebangsaan Sarawak/Sarawak National Party (SNAP) diketuai oleh Stephen Kalong Ningkan secara jelas menentang pembetukan Malaysia.

•      Parti yang menyokong cadangan ini ialah Barisan Rakyat Jati Sarawak (BERJASA).

Sabah

•      wujud byk penentangan pd peringkat awal sehingga lahir beberapa buah parti politik yg melaungkan pendapat atas sentiment anti-Malaysia.

•      Parti politik pertama – pd bulan Ogos 1961 dlm kalangan kaum Kadazan – Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu yg dipimpin oleh Donald Stephens

•      Pada bulan Jun 1962 – kaum Murut di Sabah menubuhkan sebuah parti – Pasok Momogun Kebangsaan Borneo Utara – menentang pembentukan Malaysia & dipimpin oleh G.S Sundang yg bermatlamat memperjuangkan kemerdekaan Sabah

Brunei

•      Sultan Omar Ali Saifuddin menyokong konsep Malaysia

•      Rakyat Brunei – pada peringkat awal berminat menyertai gabungan – cuma mereka lebih berhasrat utk memperoleh kemerdekaan sendiri dahulu sblum digabungkan

•      Julai 1962 – persidangan Majlis Undangan Brunei telah menyatukan persetujuan mereka terhadap pembentukan Malaysia

•       penentangan – di bawah pimpinan A.M Azahar.

 Singapura

•     Pada umumnya – penduduk Singapura berminat dengan konsep Persekutuan Malaysia

•      Di bawah pimpinan Lee Kuan Yew

•      PAP – menyambut baik rancangan Tunku Abdul Rahman

•      UPP(Parti Rakyat Singapura) – menentang gagasan Malaysia

•      Calon PAP

•      Telah dikalahkan oleh calon Parti Rakyat Singapura dan Parti Buruh dalam satu pilihan raya kecil – keadaan semakin keruh

   Indonesia

•      Pernah menyatakan bahawa mereka tiada apa2 halangan terhadap penubuhan Malaysia kerana tidak melibatkan negara mereka

•      Dr. Subandrio pernah menyatakan secara terbuka dalam akhbar New York Times – Indonesia tdk menghalang penubuhan ini dan mendoakan kejayaan kerajaan Persekutuan Tanah Melayu dalam rancangannya

•      Sokongan tidak lama

•      Beberapa bulan kemudian – Indonesia menetang keras

•      Menyokong tindakan Parti Rakyat Brunei yg menentang pd 8 Disember 1962

•      Presiden Sukarno mengumumkan dasar konfrontasi – dengan slogan “Ganyang Malaysia” – mendakwa tujuan penubuhan Malaysia adalah utk memastikan getah , timah & minyak di wilayah2 terbabit terus kekal

•      Penentangan berakhir pd tahun 1965 apabila Sukarno digulingkan oleh Jeneral Suharto

•      Ogos 1966 – Adam Malik(Menteri Luar Indonesia yg baharu) menandatangani perjanjian damai dgn tokoh2 di Malaysia & mengakhiri konfrontasi yg tercetus selama tiga tahun setengah

Filipina

•      Tutut menentang pembentukan Malaysia

•      Presiden Macapagal

•      Menuntut hak Filipina ke atas Sabah & juga pernah menuntut kerajaan british supaya Sabah dikembalikan kpd mereka – surat rasmi – 22 Jun 1962

•      Tuntutan dibuat ekoran dakwaan bahawa Sabah pernah terletak di bawah Kesultanan Sulu

•      Tidak dilayan kerajaan British

•      Tuntutan gagal – Sabah dgn rela hati menyertai pembentukan Malaysia

•      Membuat kecaman secara terbuka terhadap penubuhan Malaysia – Kongres Filipina – 28 Januari 1963

•      Hubungan diplomatik - Tanah Melayu dan Filipina terjejas

1.3.4 PENYINGKIRAN SINGAPURA

      Keputusan pemisahan Singapura dari Malaysia diambil secara perseorangan oleh Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj ketika beliau di London pada tahun 1965. Ketika itu Tunku Abdul Rahman bercuti selama 53 hari bagi mendapatkan rawatan di sebuah klinik di London.

Lee Kuan Yew dan parti PAP pimpinannya enggan bertolak ansur dengan kerajaan Malaysia pimpinan Tunku Abdul Rahman.

Lee Kuan Yew sering mendakwa orang Melayu hanya berjumlah 39 % sementara bukan Melayu 51 % dan melayakkan Lee Kuan Yew menjadi Perdana Menteri Malaysia sebagaimana saranan Ramanathan. Lee Kuan Yew mempersoalkan orang Melayu sebagai penduduk jati Malaysia, mereka sebenarnya adalah juga pendatang sebagaimana Cina dan India. Contoh yang diberikan ialah Syed Jaafar Albar, ahli politik Johor yang mempunyai darah campuran keturunan Arab.

Lee Kuan Yew menyalahkan Tunku dalam kegagalan konsep "Malaysian Malay". Tunku dikatakan telah terpengaruh denganketuanan Melayu yang diperjuangkan oleh beberapa pelampau Melayu dari 'ultra Malay' dan 'Young Turk'.

Sebaliknya, Lee Kuan Yew mewar-warkan konsep "Malaysian Malay" dan mendapat sambutan banyak parti di Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak, kecuali MCA. Gagasan Lee Kuan Yew meliputi Singapura, Pulau Pinang, Melaka, Sabah dan Sarawak.

Sebelum 1963, PAP hanya bertanding di Singapura sahaja dan Perikatan bertanding di Semenanjung Malaysia sahaja. Tapi pada 1963, Tan Siew Sin mendesak Perikatan bertanding di Singapura, namun UMNO kalah teruk. Tan Siew Sin merupakan Presiden MCA dan Menteri Kewangan Malaysia ketika itu. Pada 1964, Lee Kuan Yew mengarahkan PAP bertanding dalam pilihan raya kebangsaan di Semenanjung Malaysia bagi menentang MCA.

UMNO mahu Perlembagaan Singapura diubah bagi menjamin masa depan orang Melayu. Sedangkan Lee Kuan Yew sebagai pemimpin Singapura yang ada autoriti dalam pentadbiran negeri Singapura enggan berbuat demikian. Sebaliknya Lee Kuan Yew berjanji akan memperbaiki kehidupan orang Melayu melalui peluang pekerjaan, pendidikan dan skim perumahan.

Dalam projek perumahan, perkampungan Melayu di Singapura telah dihapuskan. Akibatnya, beberapa pergaduhan berlaku. Julai 1964, kira-kira 114 persatuan orang Melayu bertemu dengan Othman Wok iaitu Menteri Hal Ehwal Sosial Singapura bagi membincangkan kepincangan orang Melayu Singapura.

Tatkala itu, 12,000 orang Melayu mengadakan perarakan di jalan raya Singapura. Akhirnya tercetus rusuhan kaum antara Melayu dengan Cina di Singapura . Lebih 22 orang terbunuh, 200 cedera dan 1130 ditangkap. Bulan Ogos pula, sekali lagi pergaduhan berlaku. 8 terbunuh dan 60 cedera.

Kejadian ini meyakinkan Tunku bahawa dengan mengekalkan Singapura dalam Malaysia bakal mengundang rusuhan perkauman yang lebih dashyat lagi.